Merhaba sevgili Yaşamın Pratik Gücü okuyucuları bu makalemde sizlere ''stresle başa çıkmanın yol ve yöntemlerinden'' bahsedeceğim.
(toc) #title=(İçindekiler Listesi)
Stres hayatın bir parçası ve Türkiye'de hayat çok daha stresli oluyor. Bunda gelecek kaygısı, geçim sıkıntısı, insanların birbirini yorması ve yaşamın kaosu derken stres yüksek oluyor. Bu açıdan stresle baş etmek için mentalite, yaşam tarzı ve aktiviteler önemli oluyor. Stresin oluşturduğu negatif enerji ve gerginlikten kurtulmanız gerekiyor.
1. Mental Güç
Mental güç stresle baş etmek için gerekiyor. Eğer mental olarak zayıfsan stres sende ciddi bir paniğe ve kaygıya yol açar. Bu defa ''nasıl yapacağım, ne olacak ve neden böyle oldu'' diye paniklemeye başlarsın. Sorunla baş edemeyecek kadar paniksen işin zor hale gelecektir. Hayatta çeşitli stresli durum ve olaylarla karşılaşacaksın. Bu gerçekleri kabul etmen ve mental olarak kendini hazırlamalısın. Bu hayatın içinde pek çok olay yaşayacaksın ve bu olayları çoğu zaman kontrol etme şansın olmayacak. Senin kontrolün dışında gelişen pek çok olay olacak burada sana düşen şey onları nasıl algılıyor ve reaksiyon veriyorsun bunu kontrol etmek. Bu açıdan mental gücün temelini stoik bir soğukkanlılık oluşturuyor.
Mental gücünü ise temelde 2 şey oluşturuyor; bakış açın ve tecrübelerin. Bakış açın ve olayları yorumlama şeklin hayatı algılamandan gelir. Tecrübeler ise yaşanmışlıklardan yani acı çekmiş bir adamsan mental gücün artar. Hayatı çok zor olmuş, çok zorlanmış ve acı çekmiş birisiyle hayatı çok kolay hatta şımarıkça geçmiş birisinin mental gücü çok farklı seviyededir. Birisi kara bulutlu fırtınalı günleri hiç görmemiştir diğerinin hayatı tamamen kara bulutlarla geçmiş acıya alışmıştır. Bu açıdan acı tolere etme eşiği önemlidir. Kişiden kişiye göre değişir. Adam acıya ve hayatın gerçeklerine alışmışsa ailesini kaybetmek bile onu tamamen sarsmaz. Acı eşiği bunu tolere eder. Başkası ise mental güç olarak zayıftır köpeğini kaybeder bu defa hayatı sarsılır aylarca kendine gelemez. O yüzden mental güç durumlara olan tepki ve stres toleransıyla doğru orantılıdır. Yani bir adam emniyette ifade vermeye ve mahkemeye çıkmaya alışmıştır mesela başka adam emniyete bir defa gider bir strese kapılır uyuyamaz. Bu açıdan olaylar benzer olsa bile stres düzeyi kişiye göre değişiyor.
2. Stres Toleransını Yükseltmek
Hayat tozpembe bir yatma ve eğlenme yeri değildir. Hayatta acı, kötü ve berbat günler var. Hayatın her günü güzel güneşlik değil kara bulutlar ve fırtınalarla dolu günler var. Genel olarak baktığımızda hayatta zevkten daha çok acı var. Güzel günden daha çok kötü gün var. Bu da yanlış değil o güzel günleri değerli ve anlamlı kılan bir şey. İnsan sürekli mutlu olmaya programlı değil. Hayatta mutlu olma yeri değil bir çeşit PERFORMANS GÖSTERME yeri. Günümüzde bu performans kısmı daha belirsiz çünkü toplum olarak milyonlarca kişinin değer katmasıyla hayatta kalıyoruz bireysel performans kısmı daha az. Hayat şimdilerde çok KOLAY ve TARİHİN EN İYİ DÖNEMİNDE YAŞIYORUZ. Bu noktada gerçekleri iyi anlamak lazım. Çoğu şey ölüm-kalım düzeyinde önemsenmeye değmez. Geçmişte erkekler avlanma baskısıyla yaşıyordu adam 3 gündür düzgün bir şey yememiş ve aç. Klanı aç, çocukları aç ve karısı aç yani avlanmak zorunda. Avlanmak ise dünyanın en zor işlerinden birisi inanılmaz stresli. Avcılık yapanlar bilir modern ekipman ve silahlarla bile avlanmak zordur. Sen bir de kısa mesafeli mızrak, ok ve tuzaklar kurarak avlanmayı düşün. Eğer başaramazsan gittikçe açlıktan ölme durumun var. Sürekli göç etmen ve yiyecek bulman gerekiyor. Bir yemek yediğinde diğer öğünün ne zaman olacağı belirsiz hale geliyor. Bu ne demek? Adamlar hayatı yoğun stresle yaşıyordu ve bu strese alışmışlardı. Stres toleransları acayip yükselmişti. Peki normal birisi nasıl bunu yükseltir? Hayatta performans göstererek.
Günümüzde stres kaynakları genelde çok belirsiz değil. Liseliysen sınav kaygın var, üniversiteliysen para kaygın var, yeni mezun olmuş bir işsiz genç isen iş kaygın var, çalışan birisiysen araba veya ev alma kaygın var. Yalnızsan kız arkadaş bulma kaygın, şişmansan zayıflama kaygın ve sıskaysan kaslı olma kaygıların vardır. Çeşitli kaygılar sende strese yol açar. Bakın bu stres kötü değildir yani hayatı tamamen stresten koparırsak gelişim ve amaçlar anlamını yitirir. Ünlülerin genelde her şeyi başardıktan ve her şeyi hallettikten sonra bir çeşit varoluşsal boşluğa düşmesi bundandır çünkü stres bitmiş oluyor. Bu defa uyuşturucuya düşüyorlar çünkü anlam kalmıyor. Bu tür duruma düşmemek daha iyidir geçim sıkıntısı can sıkıntısından iyidir seni canlı ve hareket halinde tutar. Hem stres toleransının yükselmesini sağlar. Bir birey olarak stres toleransını yükseltmenin yolu stresi olumlu karşılaman ve acıyı seni geliştirici bir şey olarak görmekten geçer. Yani bana gelipte ''ben stres istemiyorum ve acı değil zevk istiyorum'' diyorsan o zaman gelişemezsin. Acı çekmeden kimse gelişemez yani zevk alarak yapacağın hiçbir şey seni geliştirmez. Gelişim acı ve sancılarla olur. Zorluğa karşı olur yoksa herkes mental olarak güçlü olurdu. Herkesin stres toleransı yükselirdi. O yüzden stres toleransını yükseltmek için hayatın içinde çok aktif olman ve yaşadığın olayları birer basamak olarak kullanman gerekiyor. Bu çerçevede olayları yorumlamalı ve kendini geliştirmelisin.
3. Nerede Hareket Orada Bereket
Hareketsiz bir yaşam, kaygılar, aşırı düşünme ve çeşitli sorunlar yaşıyorsan ne yapmalısın? Düşüncelerini yavaşlatamıyorsan ve zihnin durmuyorsa ne yapacaksın? Düşünmekten ve stresten kafayı çizmek üzereysen çıkış yolun nedir?
Çok basit.
Fiziksel hareket.
Dışarı çıkıp yürüyecek, koşacak ve düşüncelerini bastırana kadar gezeceksin. Bu yeterli gelmiyor ve kendini yoramıyorsan spor salonuna yazılacaksın. Spor salonları çoğu zaman kendi düşüncelerinden kurtulmak, fiziksel olarak rahatlamak ve modern hayatının stresini atmak isteyenlerle doludur. Çoğu insan spor salonuna bir çeşit mental güçlenme ve gevşeme için gelir. Zihinsel olarak çok yorulan birisinin fiziksel olarak yorulması gerekir. Fiziksel yorgunluk ve kaslarının büyümesi ya da kilo vermen sana mental anlamda iyi gelecektir. Bu yüzden spor salonları fazlasıyla kalabalık çünkü fiziksel hareket hayatımızda çok azaldı. Daha fazla hareket etmeye ve daha az düşünmeye ihtiyacımız var. Negatif düşünce ve streslerden kurtulup kaslarını büyütmek ne kadar güzel bir enerji transferidir, değerini bilmek lazım.
4. Son Ses Müzik Dinlemek
Stresle dolduğunda, kafan karıştığında ve canın sıkkınken yapılacak en iyi aktivitelerden birisi de müziğin sesini sona çekmektir. Kulaklığında son ses dinlemek, araba ve evde bazen müziği sona köklemek bir terapi gibidir. Çevredekileri rahatsız etmeden kendini tedavi etmeye bakacaksın. Gidip gecenin ikisinde müziği evde kökleme ama gündüz vakti yarım saat yaparsın rahatlarsın. Müzikle sporu birleştirirsen bu çok daha iyi olur. Hem sana enerji verir hem de düşünmeni engeller. Müzik kulaklarında bangır bangır çalarken oturup düşünecek modda olmazsın. Bu açıdan müzik özellikle kaliteli sesle iyi kulaklık veya hoparlörle dinlenen müzik kadar keyif veren çok az modern hobi var.
5. Mekan ve Şehir Değiştirmek
İnsan aynı yerde yaşamaktan bunalıyor ve artık aynı şeyler üstüne üstüne gelmeye başlıyor. En iyi şeylerden birisi de şehir ve mekan değiştirmektir. İster arabanla başka yere gezmeye git, ister otobüse bin ister uçağa atla git fark etmez. Farklılık görmen gerekiyor, başka şehir, başka insan ve durumlarda olmalısın. Yenilik ve tazelenmişlik hissi sana fazlasıyla iyi gelecektir. Dünyanın en iyi ve güzel yerinde bile yaşasan bir süre sonra orası seni bunaltmaya başlar. O yüzden mekan ve şehir değiştirmek her zaman tazeleyici etkiye sahiptir. Belirli aralıklarla farklı yerlere gezmeye gitmelisin.
Tatile çıkmakta bu açıdan çok önemlidir bütçene göre ister otelde ister karavanda ister kamp yaparak tatil yap fark etmez. Gevşemen ve kendine gelmen için farklı bir yere gitmen gerekiyor. Denize girmek ve yüzmek acayip iyi gelir. Suyun rahatlatıcı etkisi stresi yok eder. Deniz, kum, güneş, alkol ve müzikle iyice gevşer tüm iş yaşamı ve sosyal yaşamın stresini atarsın.
6. İyi Seks Hayatı Şart
Bir erkeği tam anlamıyla gevşeten üç şey vardır; gazlamak, alkol ve seks. Gazlamak risklidir ama iyi stres attırır. Birçok erkek araba veya motorla bu yüzden gazlıyor ama ölüm riski yüksektir. Kafan yüksekken bir de alkollü gazlarsan parçalarını yoldan toplarlar. Bu yöntemi pek sevmiyorum o yüzden hız öldürür ben ise yaşamaya meraklıyım. Ölüme meraklı olan arkadaşlar geceleri gazlıyor ve gittikçe adrenaline bağımlı oluyorlar. Bir diğer şey alkoldür ve alkol işe yarar ama güçsüz bünyelerde alkolik olmaya yol açar. Stresle baş edemeyen her adam bu durumu görmezden gelmek için sarhoş olmaya ve aşırı içmeye başlar. Alkolü severim iyi gevşeticidir ama köpek gibi içmem. Az ve öz içerim keyfimi yerine getirmesi yeterlidir. Şişenin dibini sürekli görmeye çalışmak iyi değildir. Gazlamak ve alkol geçiştirici olarak stresi azaltır ama en iyi gevşeme yolu iyi bir sekstir. Hardcore şekilde seks yapmak ve iyi orgazmlar yakalamak tüm stresini yok eder. Ayrıca bilinçaltını rahatlarak seni fazlasıyla gevşetir.
7. Hobiler ve Zevkler
Hayatı tamamen rekabetten veya acıdan ibaret görmemek lazım. Birçok zaman gündelik hayatın stres ve sıkıntısının dışına çıkabilmek gerekiyor. O yüzden sana zevk veren hobilerin ve ilgi alanlarının olması gerekiyor. Bunlar seni geçici stresten ve yaşamın yıpratıcı akışından korur. Yani resim yapmak, fotoğrafçılık, bilardo, golf, satranç, koleksiyonculuk, balıkçılık, kampçılık gibi çeşitli ilgi alanları gevşemeni sağlar. Bu açıdan ilgi alanı, hobi ve zevkleri ben ''ikinci bir yaşam'' olarak görüyorum. İnsan her şeyden sıkılabilen varlık yani kazanmaktan bile sıkılabiliyorsunuz. Aynı şeyler zaman geçtikçe banal gelmeye başlar. Kendinize, yaşam şeklinize, maddi durum ve şehrinize göre çeşitli zevkler seçmelisiniz. Şehir küçüldükçe imkanlar azalabiliyor ama ona göre ayarlama yapmanız gerekiyor.
8. Spor ve Yoğun Fiziksel Aktivite
Stresten kurtulmanın ve genel olarak hem mental açıdan hem de fiziksel açıdan güçlenmenin yolu spordan geçiyor. Bu açıdan fitness, powerlifting, dövüş sanatları, koşu, calisthenics veya diğer sporlar olabilir. Seni fiziksel anlamda yoran ve tüketen her spor ciddi stres atmanı sağlar. Uyku kaliten artar, vücudun güçlenir, kalp-damar sağlığın iyiye gider, kilo kaybedersin ve çeşitli antrenmanlarla ilerlersin. Fiziksel olarak yorulmak zihinsel olarak yorulmaktan çok daha iyidir. Zihinsel yorgunluk pek çok zaman yaratıcı ve faydalı eylemlere dönüşmekte zorlanır. Çoğu insan kendi zihnine hapsolmaya eğilimlidir bu ise iyi değildir. Fiziksel aktivite bu açıdan seni hem hayata bağlıyor hem de düşünmeni engelleyerek aslında stresini azaltıyor. Stresi kafanda büyütmeni engellemesi ve bir şekilde halledilir moduna sokmasıda gayet iyi bir şey.